Covid-19’un Türkiye’nin Dış Ticaret Taşıma Türlerine Etkisinin İncelenmesi

Abstract

Covid-19’un ortaya çıkması ve kısa bir süre içerisinde pandemi halini alması uluslararası alanda şok etkisi yaratmıştır. Bu durum ülke ve uluslararası kuruluşları pandeminin yayılmasını engellemek amacıyla ekonomik ve toplumsal alanda sıkı tedbirler almaya zorlamıştır. Alınan tedbirlerden uluslararası tedarik zinciri ciddi şekilde etkilenmiş ve dolayısıyla uluslararası ticaret ve ekonomi de zarar görmüştür. Ortaya çıkan bu durum ulusal ve uluslararası ekonomilerde daralmaya sebep olmuştur. Ekonomide yaşanan bu daralma ve uygulanan tedbirler uluslararası ticaretin en temel birleşenlerinden olan taşıma türlerinin de farklılaşmasına yol açmıştır. Bu çalışma, Covid-19’un Türkiye ihracat taşımalarında kullanılan taşıma şekillerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda Türkiye İstatistik Kurumu’ndan elektronik posta yoluyla elde edilen 2017-2021 yıllarına ait ihracat verileri sayısal yöntemlerle analiz edilmiş ve tablolar oluşturulmuştur. Elde edilen tablolar incelenmiş ve yorumlanmıştır. Sonuç olarak Covid-19 pandemisi Türkiye toplam ihracatını önemli derecede daraltmıştır. Ancak bu süreçte Covid-19’un demiryolu taşımacılığına pozitif etki oluşturduğu ve demiryolu taşıma miktarlarının arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca karayolu taşımacılığı pandemiden toplam ihracat kadar etkilenmemiş ve taşıma miktarlarında oransal olarak çok az düşüş yaşamıştır. Ancak havayolu ve denizyolu taşımacılıkları bu süreçten ciddi şekilde etkilenmişlerdir.  Bu çalışmada pandeminin etkilerinin 2020 yılının ikinci çeyreğinde ciddi şekilde hissedildiği ve bu süreçte uygulanan yeni stratejiler neticesinde yılın dördüncü çeyreği itibariyle olumsuz etkinin azalmaya başladığı tespit edilmiştir.