Okul Yöneticisi Tutum ve Davranışlarının Öğretmen Performansına Etkisi
The Effects Of School Administrators Attitudes And Behaviors On Teacher Performance
Abstract views: 4
/ 
PDF downloads: 3
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15871477Keywords:
Okul Yöneticisi, Öğretmen Performansı, LiderlikAbstract
Bu çalışma, okul yöneticilerinin tutum ve davranışlarının öğretmen performansı üzerindeki etkilerini öğretmen görüşleri doğrultusunda incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, okul yöneticilerinin liderlik yaklaşımları, iletişim tarzları, geri bildirim yöntemleri ve öğretmenlerin motivasyon ve performansları üzerindeki yansımaları ele alınmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik model çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar, Samsun ilinde görev yapan 10 öğretmenden oluşmuş ve kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Veriler, yarı yapılandırılmış bir görüşme formu aracılığıyla toplanmış, görüşmeler yaklaşık 40 dakika sürmüş ve elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle incelenmiştir. Araştırmada kullanılan görüşme formu, literatür taraması ve uzman görüşleri doğrultusunda geliştirilmiş, açık uçlu sorularla öğretmenlerin görüşlerini detaylı bir şekilde yansıtmaları sağlanmıştır. Elde edilen veriler tematik olarak sınıflandırılmış ve öğretmenlerin bakış açıları doğrudan alıntılarla sunulmuştur. Araştırma sonuçları, destekleyici tutumlar ve empatik iletişim tarzlarının öğretmenlerin motivasyonunu artırırken, eleştirel yaklaşımlar ve aşırı müdahaleci tutumların motivasyonu olumsuz etkilediğini göstermiştir. Ayrıca, yöneticilerin karar alma süreçlerinde öğretmenlerin görüşlerine yer vermesinin ve yapıcı geri bildirimler sağlamasının öğretmenlerin mesleki gelişimlerine olumlu katkıda bulunduğu belirlenmiştir.
References
Açıkalın, A. (1998). Toplumsal kurumsal ve teknik yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Ada, S., & Ünal, S. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Akın, S., & Özdoğan, S. S. (2021). Öğretmen eğitiminde yapıtaşı: Türkiye, Singapur ve Hong Kong’da öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 54(1), 269–311. https://doi.org/10.30964/auebfd.834223
Al Khajeh, E. H. (2018). Impact of leadership styles on organizational performance. Journal of Human Resources Management Research, 2018, 1–10. https://doi.org/10.5171/2018.687849
Altunbay, M., & Alaca, J. (2021). Öğretmen temalı filmlerde sunulan “ideal öğretmen” modeli. Milli Eğitim Dergisi, 50(230), 409–422.
Amtu, O., Makulua, K., Matital, J., & Pattiruhu, C. M. (2020). Improving student learning outcomes through school culture, work motivation and teacher performance. International Journal of Instruction, 13(4), 885–902. https://doi.org/10.29333/iji.2020.13454a
Anderson, M. H., & Sun, P. Y. T. (2017). Reviewing leadership styles: Overlaps and the need for a new ‘full‐range’ theory. International Journal of Management Reviews, 19(1), 76–96. https://doi.org/10.1111/ijmr.12082
Arslan, S. (2019). Ortaokullarda örgütsel iklim ile öğretmen performansı arasındaki ilişki. (Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
Arslan, S. (2022). Okul müdürlerinin iletişim yeterlikleri ve yönetim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 16(2022), 1–18.
Asghar, S., & Oino, D. (2018). Leadership styles and job satisfaction. Market Forces, 13(1), 1–13.
Baker, N. (2022). Liderliğin evrimi ve başlıca liderlik tarzları. Florya Chronicles of Political Economy, 8(1), 29–46.
Balcı, A. (2002). Etkili okul: Okul geliştirme – kuram, uygulama ve araştırma. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Balkar, B. (2009). Okul yönetiminin amaçlarına ilişkin ı̇lköğretim okulu öğretmenlerinin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 154–171.
Başar, H. (2000). Eğitim denetçisi. Pegem A Yayıncılık.
Biçer, M. (2021). Örgütsel sadakat ve lider-üye etkileşiminin çalışanların bireysel iş performansları üzerindeki etkileri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1518–1538. https://doi.org/10.15869/itobiad.896146
Bursalıoğlu, Z. (2002). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Cemaloğlu, N., & Çoban, Ö. (2019). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile psikolojik iyi olma durumları arasındaki ilişki. Milli Eğitim Dergisi, 48(221), 73–90.
Çakıroğlu, D., & Altınöz, M. (2021). İş becerikliliğinin yenilikçi davranışa etkisinde lider desteğinin aracılık rolü. Business & Management Studies: An International Journal, 9(4), 1467–1484. https://doi.org/10.15295/bmij.v9i4.1911
Dilekçi, Ü., & Nartgün, Ş. S. (2020). İş performansının bir boyutu olarak uyumsal performans: Kuramsal bir çerçeve. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 53(1), 301–328. https://doi.org/10.30964/auebfd.806289
Doğan, H., & Çelik, K. (2019). Okul yöneticilerinin gücü kullanma stillerinin öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve iş performansları ile ilişkisi. Eğitim ve Bilim, 44(198), 37–55. https://doi.org/10.15390/EB.2019.8500
Duman, F., & Özdemir, E. (2022). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile ilgili lisansüstü tezlerin incelenmesi. Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, 5(2), 106–119.
Eğmir, E., & Erdem, C. (2021). Öğretmen adaylarının meslek öncesi öğretmen kimliklerinin yordayıcısı olarak 21. yüzyıl öğrenen becerileri. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 953–968.
Elekoğlu, F., & Demirdağ, S. (2020). Investigation of school principals' 21st century skills, communication skills, and leadership styles according to teachers' perceptions. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 8, 101–117.
Gipson, A. N., Pfaff, D. L., Mendelsohn, D. B., Catenacci, L. T., & Burke, W. W. (2017). Women and leadership: Selection, development, leadership style, and performance. The Journal of Applied Behavioral Science, 53(1), 32–65. https://doi.org/10.1177/0021886316687247
Hasbay, D. (2015). Ortaöğretim düzeyinde çalışan öğretmenlerin performansını etkileyen faktörler. (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Hatipoğlu, A., & Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1012–1034.
Hesapçıoğlu, M. (1998). Öğretim ilke ve yöntemleri & eğitim programları ve öğretim. İstanbul: Beta.
İşcan, Ö. F., & Sayın, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 195–216.
Kara, M. (2020). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmen ve ideal öğretmen algıları: Bir metafor çalışması. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(21), 111–132.
Karaca, E., & Özmen, A. (2018). Örgütsel adaletin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi: Kamu ve özel sektörde karşılaştırmalı bir araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1), 7–30.
Kavrayıcı, C. (2019). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 116–131.
Koçer, M. C., & Bostancı, A. B. (2021). Okul yöneticilerinin vizyoner liderlik yeterlikleri ile öğretmenlerin işe tutkunlukları arasındaki ilişki. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(2), 119–143.
Koşar, S., & Buran, K. (2019). Okul müdürlerinin ders denetim faaliyetlerinin öğretimsel liderlik bağlamında incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(3), 1232–1265. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624
Krüger, M. (2009). The big five of school leadership competences in the Netherlands. School Leadership & Management, 29(2), 109–127. https://doi.org/10.1080/13632430902858470
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Öğretmen strateji belgesi. Millî Eğitim Bakanlığı.https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RGYlan-_26.07.2017.pdf
Özgenel, M., & Mert, P. (2019). The role of teacher performance in school effectiveness. International Journal of Education Technology and Scientific Researches, 4(10), 417–434.
Sevim, H. İ., & Kaya, A. (2022). Okullardaki dağıtımcı liderlik ile sinerjik iklim arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 54, 753–773.
Seyidoğlu, Y. (2020). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin vizyoner liderlik yeterlikleri ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
Şişman, M. (2004). Öğretim yöneticiliği. Pegem A Yayıncılık.
Taymaz, A. H. (1995). Okul yönetimi. Ankara: SAYPA.
Uludağ, Z., & Tepe, N. (2018). Bazı değişkenler açısından milli eğitim müdürlüğü ile temel eğitim ve orta öğretim okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve iş doyumu düzeyleri (Amasya ili örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 145–170.
Üstüner, M., Abdurrezzak, S., & Yıldızbaş, Y. V. (2021). Öğretmenlerin ideal öğretmen özelliklerine ilişkin görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 567–585.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 JINENIS
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
The journal is licensed under a 