Okul Müdürlerinin Okul Kültürü Üzerindeki Etkisinin Öğrenci Başarısına Etkisi
Abstract views: 59
/ 
PDF downloads: 37
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10726966Keywords:
Okul müdürü, Okul başarısı , Okul kültürü , Görüşme , Öğrenci başarısıAbstract
Günümüz koşullarında öğrenci başarıları somut olan çıktılar ile ölçülmektedir. Bu çıktıların sunmuş olduğu nitelikler öğretim kalitesinin artması yönündeki beklentileri arttırmaktadır. Araştırmalar bu süreçte okul müdürlerinin göstermiş olduğu bazı davranışların okul kültürü üzerinde etkiler yaparak doğrudan ve dolaylı olarak öğrenci başarısını arttırdığını göstermiştir. Okul müdürlerinin okul kültürü üzerinde ne gibi etkilerinin olabileceği, liderlik özelliklerinin neler olduğu, bu özelliklerin öğrenci başarı düzeylerini nasıl ve ne yönde etkileyebildiğini göstermektir. Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin özelliklerini belirleyip, bu özellikleri çeşitli değişkenler açısından incelenerek öğrenci başarısı üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’nin Karadeniz bölgelerinde yer alan 9 ilköğretim okul müdürü oluşturmaktadır. Müdürler seçilirken, düşük, orta ve yüksek okul başarısına sahip okul yöneticileri tercih edilmiştir. Bu müdürlerin, öğrenci başarısı üzerine bir etkisi hakkındaki görüşlerini belirlemek için 5 açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda; öğrenci başarısı üzerinde etkili olan okul müdürlerinin mizah anlayışı, iş doyumu, etkili iletişim, idealist olma, okul kültürüne sahip olma, uygun fiziki şartlar, öğretmen iletişimi, veli iletişimi, mevcut kaynakları iyi kullanma durumlarının öğrenci başarısına etkisinin olduğu görülmüştür.
References
Akşit S. (2007). Doğal Ortam Duyarlılığı Açısından Sürdürülebilir Turizm. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 441-460.
Alig-Mielcarek, J. M. (2003). A model of school success: Instructional leadership, academic press, and student achievement. Unpublished doctoral dissertation, The Ohio State unıversıty.
Arslan, M., Özer, N., & Bakır, Ağıroğlu A. (2009). Okul Kültürüne İlişkin Yönetici ve Öğretmen Görüşleri: Nitel Bir Araştırma. İlköğretim Online, 8(1), 268-281.
Aydın, M. (2008). Eğitim Yönetimi (8. Baskı). Ankara: Hatiboğlu Basım Ve Yayın.
Ayık, A. (2007). İlköğretim Okullarında Oluşturulan Okul Kültürü İle Okulların Etkililiği Arasındaki İlişki (Erzurum İli Örneği), (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Ayık, A., & Ada, Ġ.. (2009 İlköğretim Okullarında Oluşturulan Okul Kültürü Ile Okulların Etkililiği Arasındaki İlişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 429-446.
Balcı, A. (2007). Etkili Okul ve Okul Geliştirme. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara
Balcı, A. (2010). Eğitim Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Pegem Akademi, Ankara.
Balcı, A. (2013). Etkili Okul ve Okul Geliştirme: Kuram, Uygulama ve Araştırma, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Balkar, B. (2009). Okul-Aile İşbirliği Sürecine İlişkin Veli ve Öğretmen Görüşleri Üzerine Nitel Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 105-123.
Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1997). Concepts Of Leadership. Leadership: Understanding The Dynamics Of Power and Influence In Organizations, 3- 22.
Benawa, A., Martoredjo, N. T., & Laurentius, L. Y. (2017, July). The Effect Of Lecturer Leadership and Organizational Culture On The Students' Spırıt Character Building. In Human System Interactions (HSI), 2017 10th International Conference On (Pp. 116-118).
Bogdan, RC ve Biklen, SK (1992). Eğitim için Nitel Araştırma: Teori ve Yöntemlere Giriş. Boston: Allyn ve Bacon.
Bursalıoğlu, Z. (2008). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem Akademi.
Brookover, W., B., Schweitzer, J., H., Schneider, J., M., Beady, C., H., Flood, P., K.,
and Wisenbaker, J., M. (1978). Elementary school social climate and school
achievement. American Educational Research Journal, 15(2), 301-318.
Çakır, A. (2007). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Okul Kültürü Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Campo 1, C. À. (1993). Collaborative school cultures: How principals make a difference. School Organization, 13(2), 119-127.
Çelik, V. (2012a). Eğitimsel Liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Çelik, V. (2012b). Okul Kültürü ve Yönetimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
Çeliksönmez, H. (2005). Okul Müdürlerinin Okul Kültürünün Oluşturulması, Sürdürülmesi ve Değiştirilmesindeki Rolü (Van İli Örneği), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
Çevik, A., & Köse, A. (2017). Öğretmenlerin Okul Kültürü Algıları İle Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelemesi. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 6(2), 996-1014.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2018). Research Methods In Education. New York, NY: Routledge.
Cole-Henderson, B. (2000). Organizational characteristics of schools that successfully serve low-income urban African American students. Journal of Education for Students Placed at Risk, 5(1&2), 77–91.
Colville, K. A. (2007). The Role Of Trust In An Effective School Culture (Thesis, Master Of Educational Leadership). The University Of Waikato, Hamilton, New Zealand. Retrieved From.
Creswell, J. W. (2012). Research Design: Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches (4th Edition). London: SAGE Publications
Creswell, J. W. (2013). Qualitative Inquiry & Research Design Choosing Among Five Approaches (3rd Ed.). Thousand Oaks, CA SAGE Publications.
Deal T. E., & Peterson, K. D. (1990). The Principal's Role In Shaping School Culture. US Department Of Education, United States.
Dean, J. (2002). Managing The Secondary School (Second Edition). Taylor & Francis e-Library
Dean, J. (2005). Improving The Primary School. London and New York: Routledge.
Demirtaş Z., & Ersözlü A. (2007). Okul Kültürü İle Öğrencilerin Şiddete Başvurma Davranışları Arasındaki İlişkiler. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2, 178-189.
Demirtaş, H., Üstüner, M., & Özer, N. (2007). Okul Yönetiminde Karşılaşılan Sorunların Öğrenci ve Okul İle İlgili Değişkenler Açısından İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 51, 421-455.
Demirtaş, Z. (2010). Okul kültürü ile öğrenci başarısı arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 35(158).
Dessel, A., (2010). Prejudice İn Schools: Promotion Of An Inclusive Culture And Climate. Education and Urban Society, 42(4), 407-429.
Devos, G., Bouckenhooge, D., Engels, N., Hotton, G., & Aelterman, A. (2007). An Asessment Of Well-Being Of Principals İn Flemish Primary Schools. Journal of Educational Administration, 45(1), 33-61.
Dinçer, Ö. (2007). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. Alfa Basım Yayım, İstanbul.
Drucker, P. F. (1992). Yeni Gerçekler. (2.Baski) (Çev. Birtane Karanakçı). Ankara: Türkiye İş Bankası Yayınları
Erkan, H. (1993). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme. Ankara: Türkiye İş Bankası
Eyüboğlu, Ö. (2006). Okul Kültürünün Oluşturulmasında Öğretmenlerin Rolü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
Fard, P. G., & Karimi, F. (2015). The Relationship Between Organizational Trust and Organizational Silence with Job Satisfaction and Organizational Commitment of The Employees of University. International Education Studies, 8(11), 219-227.
Fer, S., & Cırık, İ. (2007). Yapılandırmacı Öğrenme-Kuramdan Uygulamaya. İstanbul: Morpa Yayınları.
Fidan, N. (1996). Okulda Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Alkım Yayınevi.
Fleming, J., & Kleinhenz, E. (2007). Towards A Moving School: Developing A Professional Learning And Performance Culture. Camberwel: Australian Council For Educational Research Ltd.
Fullan, M. (2002). “The Change Leader”. Educational Leadership. 59 (8), p.16
Gezer, B. (2005). Okul Kültürünün Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi (Elazığ İli Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Glasser, W. (1998). Kişisel Özgürlüğün Psikolojisi (Seçim Teorisi). İstanbul: Hayat Yayınları.
Gligorović, B., Nikolić, M., Terek, E., Glušac, D., & Tasić, I. The Impact Of School Culture On Serbian Primary Teachers’ Job Satisfaction Okul Kültürünün Sırp İlköğretim Öğretmenlerinin İş Doyumu Üzerine Etkisi.
Hallam, P. R., Hite, J. M., Hite, S. J., & Mugimu, C. B. (2009). The Development And Role Of Trust In Educational Leadership: A Comparative Study Of Us And Ugandan School Administrators. In Educational Leadership: Global 206 Contexts And International Comparisons (Pp. 49-80). Emerald Group Publishing Limited.
Halsall, R. (1998). Teacher Research And School Improwement. Opening Doors From The Inside. Philadelphia: Open University Press.
Helvacı, M. A., & Aydoğan, İ. (2011). Etkili okul ve etkili okul müdürüne ilişkin öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 4(2), 41-60
Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2012). Eğitim Yönetimi (7. Baskı). (Çev. Editörü: Selahattin Turan). Ankara: Nobel.
Huber, S. (2009). School Leadership-International Perspectives (Vol. 10). Springer Science & Business Media.
Jacobson, S. L., Johnson, L., Ylimaki, R., & Giles, C. (2005). Successfulleadership in challenging US schools: enablingprinciples, enablingschools. Journal of Educational Administration, 43(6), 607-618.
Kadıoğlu Ateģ, H., & Vatansever Bayraktar, H. (2018). Sınıf Öğretmenlerinin Okul Kültürü Algısı ile İş Doyumu Arasındaki Ilişki. Electronic Turkish Studies, 13(19), 127-162.
Kaplan, L. S., & Owings, W. A. (2013). Culture Re-Boot: Reinvigorating School Culture To Improve Student Outcomes. Corwin Press.
Karpicke, H., & Murphy M. E. (1996). Productive School Culture: Principals working from the Inside, NASSP Bulletin, 80, 26-35.
Kaya, H. (2009). Okul Kültürünün Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi (Batman Ili Örneği)/ The Effect Of School Culture On The Students Achievement (The Case Of Batman Provincial).
Koçak F., & Helvacı, M. A. (2011). Okul yöneticilerinin etkililiği (Uşak İli Örneği). Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 33-55.
Kolatan, R. (2008). Eğitim yöneticilerinin okul kültürünün oluşturulmasında ve sürdürülmesindeki rolü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Kowalski, T. J., McCord, R. S., Petersen, G. J., Young, I. P., & Ellerson, N. M. (2010). TheAmericanschoolsuperintendent:2010decennialstudy Lanham, Md.:Rowma&LittlefieldEducation
Koyuncu, V., & Kazak, E. (2023). Okul Müdürlerinin Yönetim Becerileri İle Okul Etkililiği Arasındaki İlişki. Trakya Eğitim Dergisi, 13(3), 1536-1556.
Lovely, S. (2004). Staffing The Principalship: Finding, Coaching, And Mentoring School Leaders. Alexandria: Ascd.
Meb (2007). Planlı Okul Gelişim Modeli. (4. Baskı). Meb Earged Yayını, Ankara.
Merriam, S. B. (1998). Qualitative Research And Case Study Applications In Education. San Francisco: Jossey-Bass Publishers.
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook: Qualitative Data Analysis, 2nd Edition, Thousand Oaks, Ca: Sage
Moos, L. (2005). Regulation And Trust: Negotiating Relationship (Ed. Ciaran Sugrue), Içinde Passionate Principalship (S.105-122), Abingdon: Routledgefalmer.
Oğuzkan, A. F. (1989). Orta Dereceli Okullarda Öğretim:(Amaç, Ilke, Yöntem Ve Teknikler.) Ankara.
Özkara, E., & Tunç, B. (2020). Okul Yöneticilerinin Çatışma Yönetim Stratejileri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişkinin Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi. Journal of Faculty of Educational Sciences, 53(3), 1-18.
Peterson, K. D., & Deal, T. E. (2002). The Shaping School Culture Fieldbook. San Francisco: The Jossey-Bass Education Series.
Raman, A., Ying, L. T., & Khalid, R. (2015). The Relationsip Between Culture And Organizational Commitment Among Chinese Primary School Teachers. Mediterranean Journal Of Social Sciences, 6(2), 93-100.
Robbins, S. P., & Coulter, M. (2004). Management (Elevent Edition). New Jersey: Pearson.
Robbins, S.P., & Judge, T.A. (2012). Örgütsel Davranış (Çev. İnci Erdem) Ankara: Nobel.
Şahin, S. (2004). Okul Müdürlerinin Dönüşümcü ve Sürdürümcü Liderlik Stilleri İle Okul Kültürü Arasındaki İlişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 365-396
Schoen, L. T., & Teddie, C. (2008). A New Model Of Culture: Aresponse To Call For Conceptual Clarity, School Effectiveness And School Improvement. 19(2), 129-153.
Senge, M. (2002). Beşinci Disiplin, Çevirenler: Ayşegül İldeniz-Ahmet Doğukan. Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
Senge, P. M. (1993). The Fifth Discipline: The Art and Practice Of The Learning Organization, New York: Doubleday.
Sergıovannı, T., & Starratt, R. (1987). Supervision: Human Perspectives. New York: Mcgraw- Hill
Sezgin, F. (2010). Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılığının Bir Yordayıcısı Olarak Okul Kültürü. Eğitim ve Bilim, 35(156), 142-159.
Shenton, A. K. (2004). Strategies For Ensuring Trustworthiness In Qualitative Research Projects. Education For Information, 22(2), 63-75
Simorangkir, M., Siburian, P., & Rahman, A. (2018). The effect of organizational culture, knowledge of educational management, work motivation and job satisfaction to performance of the state primary school principals in north tapanuli district. International Journal Of Development And Sustainabilit 7(3), 1117-1142.
Şimşek, Y. (2003). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki. (Eskişehir ili örneği) [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
Şişman, M. (2002a). Eğitimde Mükemmellik Arayışı (Etkili Okul). Ankara: Pegem A Yayınları.
Şişman, M. (2002b). Öğretim Liderliği. Pegem Yayınları, Ankara.
Şişman, M., Güleş, H., & Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167- 182.
Stergios, T., Dimitrios, B., Efstathios, V., George, A., Labros, S., Sofia, P., & Athanasios, K. (2017). Educational Leadership And School Culture - The Role Of The School Leader. Conference Paper. December 2017, 114-121.
Taymaz, H. (2003). İlköğretim ve Ortaöğretim Okulu Müdürleri İçin Okul Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
Töremen, F. (2004).Astudy leadership of facilitative behavior and its role on the success of schools, International Journal of Educational Reform, University of South Florida, 13 (3), 295-306.
Tschannen-Moran, M., & Hoy, W. K. (2000). A Multidisciplinary Analysis Of The Nature, Meaning, and Measurement Of Trust. Review Of Educational Research, 70(4), 547-593
Türk Dil Kurumu Büyük Sözlük, Http://Tdkterim.Gov.Tr/Bts/.
Veeriah, J., Piaw, C. Y., & Li, S. Y. (2017). The impact of school culture on teachers’ organizational commitment in primary cluster schools in selangor. Educational Leader (Pemimpin Pendidikan), 2017(5), 1-18.
Weiner, B. (1994). Integrating Social And Personal Theories Of Achievement Striving. Review of Educational Research, 64(4), 557-573.
Yavuzer, H. (1999). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Yılmaz, E. (2006). Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yöneticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Yin, R. K. (1994). Case Study Research Design and Methods. Sage Publications.
You, S., Kim, A. Y., & Lim, S. A. (2017). Job Satisfaction Among Secondary Teachers In Korea: Effects Of Teachers’ Sense Of Efficacy and School Culture. Educational Management Administration & Leadership, 45(2), 284-297
Zmuda, A., Kuklis, R., & Kline, E. (2004). Transforming Schools: Creating A Culture Of Continuous Improvement. Alexandria: Ascd.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 JINENIS
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
The journal is licensed under a 