SOSYAL GİRİŞİMCİLİK VE KOVİD-19 PANDEMİSİNDE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARINDAN ALIŞVERİŞ YAPANLARIN ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Özet

Yaşadığımız dünyayı daha iyi bir hale getirmeye çalışan insanların sayısı son zamanlarda giderek artmaktadır. Sağlık, eğitim, çocuk, şiddet, işsizlik gibi konulara çözüm üretmek amacıyla kurulan kuruluşların sayısı da artmaktadır. Sosyal girişimcilik bu sorunları kökten çözmeyi hedefleyen oluşumlar kurmayı hedeflemektedir. Sivil toplum kuruluşları da bu sorunları gidermek adına yardım ve bilinçlendirme çalışması yapmaktadır. Bu çalışmada bu iki kavramın birleştiği ürün satışı yaparak elde ettiği karı yine kendi çalıştığı sosyal sorun için kullanan sivil toplum kuruluşlarını incelemek amaçlanmıştır.

Sivil toplum kuruluşlarından alışveriş yapan 114 kişiye online anket üzerinden ulaşarak; kişilerin özellikleri, gönüllülük ve bağış geçmişleri, kurumlara dair görüşleri ve beklentileri incelenmiştir. Araştırmanın Kovid-19 pandemi sürecinde yapılması ve kısıtlamalar nedeniyle katılımcıların gönüllülük esasına göre online anket yoluyla ulaşılmasını zorunlu kılmıştır. Ayrıca sosyal girişimcilik alanında satış yapan sivil toplum kuruluşlarının müşterilerini yönlendirmesi ile büyük ölçüde katılımcılara ulaşılmıştır.

Araştırma bulgularına göre sosyal girişimcilik kapsamında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarından alışveriş yapan kişilerin büyük çoğunluğunun kadın, yüksek derecede eğitimli (üniversite) ve gençlerden oluştuğu belirlenmiştir. Alışverişlerin büyük ölçüde online yapıldığı ve daha çok hediyelik eşyaların tercih edildiği belirlenmiştir. STK’dan alışveriş yapan kişilerin büyük bir bölümü bilinçli bir şekilde bu kurumlara yardım yaptığını bilerek bu davranışı göstermiştir. Bu kişilerin büyük çoğunluğunun daha önce sivil toplum kuruluşlarında çalıştıkları ve daha önce bu tür kuruluşlara bağış yaptıkları belirlenmiştir. Alışveriş yaparken tüketicilerin bunu bilinçli olarak yaptıkları belirlenmiştir. Bu sivil toplum kuruluşlarına güven duyulması, bu kuruluşların amaçlarının bilinmesi, faaliyetlerinin şeffaf olması ve katkı sağlandığının bilinmesi gibi sebepler bu kuruluşlardan alışveriş yapılmasının başlıca sebepleridir.

Ülkemizin ve toplumun başarılı sivil toplum kuruluşlarına ve sosyal girişimlere çok fazla ihtiyacı bulunmaktadır. Yıllardır büyük bir özenle varlıklarını sürdüren STK’lara insanlar destek vererek bu sosyal faydaya katkı sağlanabilecektir.